Żyjemy wbrew prawu
Wbrew wszelkim regułom prawdopodobieństwa
Wszyscy
Od ameby
Przez karakala
Po baobab
Choć tyle stoi nam na przeszkodzie
(Na czele z pozostałymi nielegalnymi)
To my upacie dajemy radę
Ach, jakie to piękne!
Głęboko wierzę w życie dozgonne
I chwała za to dowodom empirycznym
Głęboko wiem, że bez śmierci nie ma życia
I chwała za to Darwinowi
Bo gdyby nie śmierć, byłbym dziś co
Najwyżej nieśmiertelną protobakterią
Głęboko gardzę infantylnym strachem
Przed końcem niestrasznym i nieuniknionym
Bo wszystko co martwe, kiedyś żyło
A wszystko co żywe, kiedyś umrze
Głęboko zacieszam że nas ona czeka
Stęskniony równości, wolności i spokoju
A na strach nie ma czasu
Bo czasu nie ma
Czynię z życia cierpliwe umieranie
Żyję, a więc muszę minąć
Minę, a więc to jest piękne
Na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza “Krzyżacy”. Styl i wersja wydarzeń wg kartkówek uczniów gimnazjum. Ortografia poprawiona.
(~2 min read)
taka zabawa słowami, aby znaczyły więcej niż znaczą
Raptem jedna trzysetna punktu potrójnego wody
Tyle co nic
Jajka by nie zagotowało
Ale mózg tak
Fuck
Nie być.
Nie mieć.
I tam będzie szczęście.
Świadomy praw i obowiązków
Wynikających z oddania ducha
Uroczyście oświadczam
Że nikomu nic nie oddam
i chuj
Przecież nikt nic nie ma
Niczego mu się aż przelewa
Więc po co mu jeszcze więcej?
Nawet siebie nie
Bo przecież mnie nie ma
A nawet jak jestem
To przecież nie swój
Cały tego, którego kocham
Od stóp do głów
Od skóry po duszę
i tyle
mam taki plan:
wybrać się na drugi koniec świata
i rozpętać tam pokój
tak w imię zasad
w imię wolności
rozwolnić ich
rozpałętać pokój
i przy okazji coś sobie na tym
charytatywnie zarobić
a potem muszę tylko pilnować uważnie
by państwo dotknięte pomocą humanitarną
nie dało rady
wyzwolić się spod mej opieki
drzewa gubią gałęzie
chyląc widoku oknom
skarby tracą włosy
głowy gubią czapki
oczom ginie plastik
kartkom znika istnienie
w kałużach szczęśliwości
powiewa wiatr słoneczny
wolności i radości
tam Ona
choć krokiem ociężałym
choć głosem zziębłym
to rozpaczliwie nadchodzi
Wyrzucasz szlamy na powierzchnię
świadomości
Otwierasz oczy na potęgę
niezręczności
Rozdzierasz rany na strzępy
godności
Przesalasz kipiącą zupę
sumienności
Za miesiąc ci podziękuję
i przeproszę
Lecz teraz proszę: wypierdalaj
w Karkonosze
Hej...
To ja z przeszłości...
Jak bardzo przepierdoliłeś najdłużsiejsze wakacje w życiu, co?
Masz wreszcie więzi zamiast związków? Zacząłeś istnieć?
Jesteś szczęśliwy? Bądź, proszę...
Twój były Ja.
raduj się, córo Mikołaja!
ciesz się i wesel, synu Śnieżynki!
niechaj zabrzmią dzwoneczki
głoszące nadejście świętych Świąt!
albowiem Czerwony Krasnal jest blisko,
raz jeszcze powiadam: radujcie się!
jak mówi pismo: nie będziesz odpoczywał
dnia świątecznego, lecz będziesz
Biegał, Skakał, Latał, Pracował
Piekł, Gotował, Sprzątał, Pakował
zaprawdę powiadam wam:
czuwajcie i módlcie się.
módlcie się, aby był Śnieg,
bo czymże są Święta bez Śniegu?
zaprawdę czuwajcie i czekajcie.
nie przegapcie Prezentów!
zaprawdę Grzeczni bądźcie,
bo Prezentów w ogóle nie będzie.
lecz wiedzcie, że łaskę swą okaże
Pan Krasnal tym, którzy Go oglądają
w Reklamach, i w Filmach, i w Sklepach,
i tym, którzy się za niego przebierają.
on to zszedł na ziemię by Kolędy jej przynieść,
zastępem Reniferów otoczony.
Kolędy o Dzwoneczkach, Prezentach,
Śnieżynkach, Lampkach, Choinkach.
drzewkach zielonych, co są zielone,
i się zielenią na zielono. daj jednak biednemu
miejsce puste, by siadł i jadł.
atoli bez krzesła, albowiem i tak
nie przyjdzie
mironczarniom
intensywnie siedząc
knę rado
śnie na matę.
nim wyżżę senszsłów
sen już zmorzy
chaos śnię
męczę się
już dawno nie napisałem żadnego wiersza
może to dlatego, że tyle się w życiu działo
tyle spraw miałem niepowtarzalną okazję
pominąć milczeniem
nie jest mi źle
gorzej
nijak
żadno
co mam mu powiedzieć?
‘porozmawiajmy o nas’?
przecież nie ma ‘nas’
najwyżej ‘ja i on’
nie. ‘on i ja’
albo raczej tylko:
‘nasza znajomość’
nie-e
‘jego znajomość ze mną’
ze śladowymi ilościami mnie
a może zostanę cynikiem?
uznam wszystkich ludzi za samolubnych chujów
wszystkie wartości za kłamstwo
wszystkie uczucia za związki chemiczne w mózgu
wszystkie dobre czyny za czynione tylko z podświadomą nadzieją na rewanż i większy zysk dla siebie
miłość za ułudę służącą usprawiedliwieniu ślepego dążenia do prokreacji tudzież zaspokojenia popędu...
wtedy jedyną logiczną drogą zostanie mi rozpaczliwy hedonizm...
bo pogrąży mnie bezsens, jakiego boję się od zawsze
a gdy dojdę do bezsensu, to więcej ode mnie nie usłyszysz ‘kocham’
najwyżej: ‘jesteś dla mnie na tyle dobrze uformowaną kupą białka, że instynkt pcha mnie do rozmów z tobą, gdyż zaspokajają one moje potrzeby intelektualne, a oglądanie twoich nagich fotek daje mi zaspokojenie popędu seksualnego (który dostałem w komplecie z instynktem, choć niestety w wyniku buga natury jest on bezsensowny, bom zmutowany tak, że lubię chłopców, więc gatunku to tak nie przedłużę), no i wgl opłaca mi się pisać do ciebie, bo mam za free psychoterapeutę, który mnie wyleczy z moich urojonych problemów’
powiem ci to, a potem się rozchleję i rozrucham
i boję się tego
bo chcę cieszyć się życiem, a nie wódą
człowiekiem, a nie jego chujem
Mój Najdroży Mały Książę!
Zaszczęśliwiłem się przez Ciebie, wiesz?
A przecież popsułeś mi światopogląd.
Bo jakże być liberałem, skoro ‘nie czuję się wolny’
to najpiękniejsze wyznanie, jakie w życiu słyszałem?
A przecież popsułeś mi plany na najbliższą przyszłość.
Miałem się puszczać, a się zakochałem.
A przecież mógłbym chcieć i mógłbym mieć co chcę.
Jednak, o dziwo, nic mi nie trzeba prócz Ciebie.
Oj nie, nie czuję się wolny.
Gdy jeszcze miałem Cię zbyt mało, łzy ocierał mi lis.
Kazał oswoić. A teraz zostałem sowicie ukarany.
Narysowałeś mi baranka!
ja mistrz...
wiem, że
lim(PBóg/Pczłowiek) → ∞
oto me mistrzostwo.
Ty Mistrz...
Opętany Wybraniec. Większy od Boga...
Wielkim Okiem przewracasz się w grobie.
Nieśmiertelny. Została postrzępiona książka,
Na dnie. Po wiekach Kurz sprostał Tobie.
Ty Miłość...
Bez Mądrości. Kochasz Władzę, Potęgę.
Kochasz Myśl, nie myśląc.
Proroku w Euforii... Sławisz Pychę.
Ganisz Język, gadając.
Sursum corda!
Ponad rozum...
Wiersz
Dzisiejszy człowiek – Gall Antonim
Analiza
Jest to jednostrofowy wiersz biały, którego jedyny, dziewięciosylabowy, wers składa się z czterech wyrazów, zgrupowanych w dwie pary, oddzielone myślnikiem.
Interpretacja
Mimo skromnych rozmiarów, wiersz niesie bardzo rozbudowane, głębokie przesłanie. Mamy więc do czynienia ze znaczną kompresją treści. Budowa wiersza sugeruje paralelizm, porównanie, czy też – według niektórych poetologów – nawet przypisanie dzisiejszemu człowiekowi nazwiska “Gall Antonim”. Jest to zmodyfikowanie pseudonimu nadanego przez potomnych anonimowemu kronikarzowi działającemu na ziemiach polskich – Galowi Anonimowi. Podmiot liryczny wyraża w ten sposób swój żal z powodu obecnego stanu rzeczy – człowiek dzisiaj jest anonimowy, zabiegany, nieznaczący, nie potrafi wybić się z tłumu tak wielu mu podobnych, bezkrytycznie wierzy mediom, chce koniecznie być taki jak inni, płynie z nurtem... Temu wszystkiemu podmiot zdecydowanie się sprzeciwia.
Dodanie do nazwiska litery ‘t’ tworzy słowo “antonim” (wyraz o znaczeniu przeciwnym do danego). Skłania to odbiorcę do refleksji, na temat następującego faktu: człowiek dzisiaj staje się niejako przeciwieństwem człowieka, nie ma w nim ani krzty człowieczeństwa. Jest za to zazdrość, nienawiść, grzech. Takim przejawem braku człowieczeństwa jest industrializacja, urbanizacja i pseudorozwój społeczeństwa. Rozważania te prowadzą do smutnego wniosku – człowiek zapomniał, jak być człowiekiem.
Nie bez znaczenia jest fakt, że podmiot liryczny używa słowa “dzisiejszy”, a nie np. “współczesny”. Dzięki temu odbiorca czuje, że wiersz traktuje o bliskiej każdemu “dzisiejszej codzienności”, a nie o patetycznej “współczesności”. W ten sposób podmiot zwraca również uwagę na zastraszające tempo zmian w nowoczesnym świecie – wszak “współczesność” brzmi jak nazwa epoki, która może przecież trwać nawet i kilka wieków, natomiast “dzisiaj” zmienia się codziennie, każdego dnia oznacza co innego.
Głębsze przesłanie możemy dostrzec również w sposobie zapisu wiersza. Mała litera, rozpoczynająca słowo “człowiek” może według niektórych interpretatorów oznaczać
Kosz upleciony z dubów smalonych,
A w koszu duchów trzy sztuki,
I kilka jagód jak smoła czarnych,
W sreberku schowane lulki.
Nad koszem martwe mary młodości,
Na młodych ich głowach wianki,
Zabici oni strzałą miłości,
Z miłością stanęli w szranki.
Martwi dla świata, żywi dla siebie,
Oto są dziwy na ziemi,
Ich miłość będzie trwała for ever,
Niczego świat już nie zmieni.
I choćby hrabią był ukochany,
Mieszczanką zaś dziewczyna,
Choćby on innej był poślubiony,
przyjdą, gdy przyjdzie godzina.
Tu pod ten jawor, dziś o północy,
Wciąż targani namiętnością,
By pod osłoną hebanowej nocy,
Zachłysnąć się błogością.
W ciemnym pokoju, gdzie ściany z miedzi,
Ja, moim szkiełkiem i okiem,
Młodzieńca, który nad kartką siedzi,
Widzę, i wierzyć nie mogę.
Widzę, jak dymem się zaciągając,
Otwiera oczy swej duszy,
Do dzieła wraca, oczy przecierając,
Poeta od siedmiu katuszy.
nie dam tu rady bez Niego
będę się Go trzymać jak zbawiennej poręczy
choćby nawet zstąpił z nieba i oświadczył,
że nie istnieje,
to Mu nie uwierzę
jest zbyt transcendentny,
by pogadać ze mną po ludzku.
dlatego zesłał mi Ciebie.
utopia jest miejscem, którego nie ma
Ty jesteś utopią, która jest
boję się otworzyć pudełko
choć wkurwia mnie ta superpozycja
choć nie chcę musieć nie wiedzieć
choć dość mam niepewności
że on jest i mój i niemój
sama tylko wiedza by wyrwała kota
z matni niedookreślenia
nie chcę uśmiercić kota
nie chcę stracić czego nie miałem
(chyba że manie nadziei
jednak liczy się jako manie)
albo jest jak myślę że jest
albo jestem ślepcem
kto mi mówi? intuicja?
obserwacja?
desperacja?
otworzę!
mimo strachu
dam!
kot nie chce się dać
wyciągnąć
to znak że się broni z całych sił
czyli znak że żyje...
nie, nie dlatego chciałbym go stworzyć
tak ogólnie, żeby świat miał sens
i jaki Ci sens z tego wyszedł?
że jest, ale ma Cię w dupie...
czy jak?
no daj spokój, toż nie wiem
w przebłyskach wierzę że istnieje i kocha
ale potem się boję, że to taki tylko trik mojej wyobraźni
nie mógłbym tak...
uparcie nie wiedzieć...
i zadowalać się przebłyskami
a co myślisz, że to mnie nie męczy?
doch, doch, męczy
ale co z tym robisz, żeby nie męczyło?
pozwalam sobie wierzyć że istnieje
hmm... to nie za wiele
owszem, całe himalaje wyżej niż zero
ale też całe niebo niżej niż niebo
Dał sobie brutalnie spętać stopy
łańcuchem pocałunków
Bezopornie
Dał sobie bestialsko otulić kostki
sznurem miłości
Bezgwałtownie
Dał się okrutnie pozbawić futra
ostrzem namiętności
Bezwiednie
Dał się ordynarnie wypieścić w dupę
bagnetem rozkoszy
Bezprzytomnie
Dał swym motylkom klatkę żelazną
–––
–
Człowieku!
tyle różnych rzeczy
może się nam przydarzyć
a ty pysznie
śmiesz twierdzić
że to dla ciebie
są zarezerwowane
te najgorsze
Człowieku!
tyle dobra na świecie
brakuje
a ty tylko stoisz
bezczynnie otoczony
pustym kościołem
przez małe ‘k’
Człowieku!
tyle mózgu
dał ci Bóg
a ty pozwalasz
innym myśleć
w twoim imieniu
Człowieku!
tyle wolności
dostałeś od Boga
a ty pozwalasz jakimś
anakolutom
sobie zabraniać
Człowieku!
tyle w tobie zagadki,
tak że sam siebie nie znasz,
sam sobieś nieogarnion,
sam nie wiesz, co z tobą,
a ty chcesz się dać poznać
bylekomukolwiek
Czemu wszechświat trudzi się istnieniem?
Czyżbyś jednak miał grać z nami w kości?
A może się zagapiłeś i tak przez przypadek
stworzyłeś nas zbyt bystrymi,
więc wciąż nam wszystko komplikujesz,
byśmy nie doszli do końca rozważań?
Czy to przez to się uwzględniłeś?
Zakląłeś się w kwanty?
Co jeszcze nam wymyślisz?
I na co to-to jest takie duże,
skorośmy tacy mali?
Czy to-to to Ty?
Czy jest życie przed śmiercią?
Czemu wszechświat trudzi się istnieniem?
Oto moje 42 pytania na następną wieczność.
Oto ja: człowiek cudzysłów
niechcość, pustość, chudość
i chujnia z patatajnią
Modlitwom za Bobbiego
Eli! – krzyk szeptem
. . .
Przenapięte muskanie blatu
Przebrutalne głaskanie firanki
Nienawistne spojrzenie przezokienne
na ten Twój świat
Eli! – zwiedzanie podblacia
. . .
I drganie podudzia
Ocieranie się łez o śmierć
I wysrywanie glutów
w chusteczkę
Lama? – pytanie przeodwieczne
. . .
Jego przepoczwarzenie
w moją otchłań pragmatyczności
Przeraża – nadprzerażonego
Wyraża – ostrzej niż byle ‘kurwa’
Sabachtani? – czyżby?
. . .
Czyżbyś tak wredny?
Karmiłbyś strachem?
(Skoro: nie samym chlebem?)
Przypoczwarzył mi małą ryskę
na szkle pozorów doskonałości